جرم دندان شامل رسوب مواد غذایی، بزاق و باکتری ها می باشد که بر روی دندان ها تشکیل می گردد. وقتی غذاهای حاوی کربوهیدرات (قند و نشاسته) مثل شیر، نوشابه ها، کشمش، کیک و آب نبات به میزان زیادی خورده شود و در دهان باقی بماند، جرم دندان ایجاد می شود.
باکتریهایی که بطور طبیعی در دهان وجود دارند بر روی غذاها رشد نموده و در نتیجه ازخودشان اسید ترشح می کنند. بعد از مدتی این اسیدها به تدریج باعث انهدام و از بین رفتن مینای دندان شده و در نتیجه پوسیدگی دندان ایجاد می گردد.
جرم دندان همچنان می تواند بر روی ریشه دندان ها و در زیر لثه ها ایجاد شده و باعث از بین رفتن استخوان محافظ دندان شوند.
آیا جرمگیری دندان ضرر دارد؟
بیشتر مردم فکر می‌کنند جرمگیری مینای دندان‌ها را از بین می‌برد و زمینه بروز پوسیدگی را فراهم می‌کند در حالی که جرم دندان علاوه بر این‌که برای لثه و بافت‌های نگهدارنده دندان مضر است، محلی برای تجمع و تکثیر میکروب‌ها به حساب می‌آید و فقط با جرمگیری می‌توان این مشکل را حل کرد.
پس این جرم است که ضرر دارد نه جرمگیری!
خیلی‌ها می‌گویند جرمگیری باعث حساس شدن دندان‌ها می‌شود و در صورت مصرف نوشیدنی گرم یا سرد دندان‌ها تیر می‌کشند. دکتر صادقی معتقد است وجود جرم روی دندان‌ها به علت ضخامتی که دارد به عنوان یک عایق عمل می‌کند و تا حدی جلوی حس دندان‌ها را می‌گیرد.
بنابراین طبیعی است که با برداشته شدن آن بهتر متوجه تغییرات حرارتی شویم. البته این حساسیت همیشگی نیست و بعد از چند روز از بین می‌رود، پس نگران نباشید.
آیا جرم گیری دندان را لق می کند؟
یکی از باورهای نادرست درباره جرمگیری این است که این اقدام درمانی، لق‌شدن دندان‌ها را به همراه دارد. با تجمع تدریجی جرم روی دندان‌ها و لثه و بی‌توجهی به این موضوع، مقداری از استخوان نگهدارنده دندان تحلیل می‌رود.
در حقیقت دندان به این دلیل قبلا لق شده ولی به علت انباشتگی جرم و چسباندن دندان‌ها به هم، بیمار لق شدن آنها را احساس نکرده است، اما بعد از برداشتن جرم‌ها فرد متوجه آن می‌شود. البته این در مورد همه افرادی که جرمگیری می‌کنند، صادق نیست.
مثلا فردی که دندان‌های سالمی دارد بعد از جرمگیری مشکلی نخواهد داشت و اتفاقا از این که بوی بد دهانش از بین رفته و دندان‌های تمیزتری دارد، بسیار راضی و خوشحال است.
همچنین بخوانید: نحوه ی عصب کشی دندان
جرمگیری دندان چگونه انجام می‌شود؟
در جرمگیری با ابزارهای دستی، دندانپزشک از یک جرمگیر دندان استفاده می‌کند و به‌صورت دستی پلاک‌های موجود روی دندان‌ها را از بین می‌برد، اما این نوع جرمگیری سطحی و مناسب افرادی است که جرم دندانی زیادی ندارند.
در جرمگیری با ابزارهای التراسونیک، پزشک به کمک یک دستگاه کوچک و سر فلزی آن پلاک‌ها را از روی سطح دندان‌ها و لثه پاک می‌کند و از اسپری آب برای شستن جرم و سرد نگهداشتن سر دستگاه کمک می‌گیرد. البته سوال بسیاری از متقاضیان جرمگیری از دندانپزشک این است که آیا جرمگیری درد دارد؟
به گفته دکتر صادقی بیمار در حین جرمگیری هیچ دردی را احساس نمی‌کند، چون نوک قلم دستگاه جرمگیری با ایجاد لرزش و ضربه‌های بسیار کوتاه روی جرم‌ها آنها را از بین می‌برد، اما دندان را نمی‌تراشد که باعث ایجاد درد شود.
هر چند وقت یکبار جرمگیری دندان؟
بسیاری از افراد با یک بار جرمگیری و رعایت همیشگی بهداشت دهان و دندان ممکن است تا مدت‌ها نیازی به جرمگیری مجدد نداشته باشند.
اما برخی دیگر که به صورت مداوم از مسواک و نخ دندان استفاده نمی‌کنند، چندان توجهی به زیبایی و سلامت دندان‌هایشان ندارند و شب‌ها به یک مسواک زدن ۱۵ ثانیه‌ای اکتفا می‌کنند زودتر دچار جرم دندانی خواهند شد.
به گفته دکتر صادقی هر شش ماه یکبار می‌توان دندان‌ها را جرمگیری کرد، اما همه افراد باید حداقل سالی یک بار این کار را انجام دهند.
خمیر دندان‌های ضد جرم:
استفاده از خمیردندان‌های ضدجرم موجود در بازار تا حدی می‌تواند جرم دندان‌ها را از بین ببرد، اما باید بدانید این محصولات دارای مقادیر زیادی از مواد ساینده هستند و استفاده همیشگی از آنها توصیه نمی‌شود چون به مرور زمان هم به مینای دندان آسیب می‌رسانند و هم باعث بروز حساسیت‌های دندانی می‌شوند.
بروساژ یعنی چه؟
احتمالا شما هم واژه بروساژ را همراه با جرمگیری دندان دیده یا شنیده‌اید. بد نیست بدانید دندانپزشکان با آغشته کردن دندان‌ها به خمیر مخصوص و نصب برس کوچکی روی یک وسیله خاص چرخشی اقدام به بروساژ سطوح دندانی می‌کنند که این کار معمولا بعد از جرمگیری و برای ایجاد سطح صیقلی روی دندان و همچنین حذف رنگ‌ها و لکه‌هایی که چسبندگی زیادی ندارند، استفاده می‌شود.
این روزها یکی از درمان‌های زیبایی که مردم از دندانپزشکان می‌خواهند، سفید کردن دندان است. یادتان باشد دندانپزشک شما هنگام جرمگیری، رسوبات رنگی و املاح ته‌نشین شده روی دندان‌ها را برمی‌دارد و در نتیجه رنگ داخلی دندان تغییر نخواهد کرد و نباید انتظار سفیدی و درخشندگی داشته باشید؛ هر چند به دلیل از بین رفتن لایه جرم، کمی تغییررنگ را احساس می‌کنید ولی در بلیچینگ (روشی برای سفید کردن دندان‌ها) ماده‌ای به نام پراکسید هیدروژن به درون ساختار مینایی دندان نفوذ کرده و باعث اکسید شدن رنگدانه‌ها و در نتیجه سفید شدن دندان‌ها می‌شود.
از طرفی این کار بیشتر جنبه زیبایی دارد، در حالی که جرمگیری یک اقدام درمانی است.
همچنین بخوانید: خواص فلوراید برای دندان
