هموگلوبین، شکل گلبول های قرمز خون را حفظ می کند. اگر شکل گلبول قرمز تغییر کند، عملکردش مختل شده و جریان خون دچار مشکل می گردد.هموگلوبین دارای دو زنجیره آلفا و دو زنجیره بتا می باشد. هر زنجیره دارای یک مولکول می باشد و درون هر مولکول، عنصر آهن جا دارد که اکسیژن و دی اکسید کربن را در بدن جابجا می کند.در این مطلب از تک پزشک همراه ما باشید تا با این شاخصه ی سلامتی بیشتر آشنا شوید.هموگلوبین چیست؟هموگلوبین، پروتئینی در گلبول های قرمز خون است که اکسیژن را از ریه ها به بافت های بدن می رساند و دی اکسید کربن را از بافت ها به ریه ها بر می گرداند تا از طریق تنفس دفع شود.آهن موجود در هموگلوبین مسئول رنگ قرمز خون است. هموگلوبین، شکل گلبول های قرمز خون را حفظ می کند. اگر شکل گلبول قرمز تغییر کند، عملکردش مختل شده و جریان خون دچار مشکل می گردد.نقش هموگلوبین برای داشتن یک زندگی سالم بسیار مهم است، اندازه نرمال آن شامل:۱۴ تا ۱۸میلی گرم برای مردان بالغ۱۲ تا ۱۶ میلی گرم برای زنان بالغ.همچنین بخوانید: هموگلوبین چیست و چه وظیفه ای دارد؟میزان طبیعی هموگوبین خون در گروه های سنی مختلفمیزان طبیعی هموگلوبین بستگی به سن و جنس فرد دارد از این رو در ادامه ی این مطلب به بررسی این موضوع خواهیم پرداخت.سنمیزان هموگلوبین (گرم در دسی لیتر)نوزاد۱۷ تا ۲۲نوزاد یک هفته۱۵ تا ۲۰نوزاد یک ماهه۱۱ تا ۱۵کودک۱۱ تا ۱۳بزرگسالان مرد۱۴ تا ۱۸بزرگسالان زن۱۲ تا ۱۶زنان میانسال۱۱٫۷ تا ۱۳٫۸مردان میانسال۱۲٫۴ تا ۱۴٫۹علل کاهش هموگلوبین خونکاهش هموگلوبین نشان دهنده کم خونی می باشد. این بدان معناست که در افرادی که دارای مقدار نرمالی از هموگلوبین برای رده ی سنی مشخص نیستند، کم خونی وجود دارد که میزن آن بستگی مستقیمی با میزان کمبود هموگلوبین است.علل کاهش هموگلوبین عبارتند از :صدماتجراحی خونریزیسرطان روده بزرگزخم معدهکمبود مواد مغذی مثل کمبود آهن، فولات و ویتامین B12مشکلات مغز استخوان از قبیل : سرطان مغز استخوان، سرکوب توسط داروهای شیمی درمانی و نارسایی کلیهغیرطبیعی بودن هموگلوبین (کم خونی داسی شکل و یا تالاسمی)بزرگ شدن طحالواسکولیتخونریزی شدید قاعدگیبیماری کلیویمسمومیت با سربسرطان خونکم خونی فقر ویتامینلنفوم هوچکین و غیرهوچکینکم کاری تیروئیدسیروز کبدیداروهای ضدویروسی برای ایدزداروهای شیمی درمانیخون دماغ شدنعلائم کمبود هموگلوبینهنگامی که سطح هموگلوبین کاهش می یابد، می تواند باعث علائمی شود که فرد با دیدن آن ها باید اقدام به مراجعه به پزشک بکند:خستگی و ضعفتنگی نفسسرگیجه، سردردپوست رنگ پریدهناخن شکنندهضربان قلب سریعمعمولا زنان سطوح پایین هموگلوبین در دوران بارداری و یا دوره قاعدگی دارند. با این حال، علاوه بر آن بسیاری از دلایل دیگر هم وجود دارد.شایع ترین علت کمبودهای تغذیه ای کمبود هموگلوبین عبارتند از:آهن،اسید فولیک وویتامین C و B۱۲همچنین می تواند با توجه به از دست دادن خون در جراحی یا ضربه، اهدای خون مکرر، بیماری های موثر بر مغز استخوان، سرطان، مشکلات کلیوی، آرتریت، دیابت، زخم معده و دیگر بیماری های دستگاه گوارش رخ می دهد.علل افزایش هموگلوبین خونشایعترین علل افزایش هموگلوبین موجود در خون سه مورد زیر است اما موارد بسیار نادری هم وجود دارد که نباید از آن ها غافل بود:زندگی در ارتفاعاتسیگارکم شدن آب بدن و گرمازدگیبرخی از علل نادر دیگر عبارتند از:بیماری ریوی پیشرفته (آمفیزم)بیماری مغز استخوان به نام پلی سیتمی ورا روبراتومورهای خاصسوء استفاده از اریتروپویتین توسط ورزشکاران برای دوپینگنارسایی قلبیسرطان کلیهسرطان کبدکاهش میزان اکسیژندرمان افزایش و کاهش هماتوکریت و هموگلوبیندرمان مشکل بستگی به علت آن و سلامتی فرد دارد. کاهش و یا افزایش جزئی هماتوکریت و هموگلوبین نیاز به درمان ندارد اما برای درمان کاهش هماتوکریت و هموگلوبین، نیاز به تزریق داخل وریدی آهن و یا خون است.برای درمان افزایش هماتوکریت، نیاز به خارج کردن خون از بدن است. پزشک متخصص تشخیص می دهد که شما از چه روشی برای درمان استفاده کنید و آیا نیاز به مصرف دارو دارید یا نه.بسته به دلیل کاهش هموگلوبین، راه های طبیعی خاصی برای رساندن آن به سطح طبیعی وجود دارد.چگونه سطح هموگلوبین را افزایش دهیمدر اینجا ۱۰ راه شگفت انگیز برای افزایش هموگلوبین به صورت طبیعی برای شما آورده شده است که در ادامه به همراه تک پزشک خواهید خواند:خوردن غذاهای غنی از آهنکم خونی و فقر آهن شایع ترین علت سطح پایین آمدن هموگلوبین است. آهن یک عنصر مهم در تولید هموگلوبین است.برخی از منابع غذایی آهن مانند:جگرگوشت قرمزمیگو،اسفناجبادامخرماعدس و غلات صبحانه غنی شدهبادامصدف و مارچوبههمچنین می توانید مکمل آهن بخورید. برای دوز صحیح با دکتر خود مشورت کنید چون دوز بالای آهن برای انسان مضر است.ویتامین Cسطح پایین هموگلوبین به علت کمبود ویتامین C را می توان با خوردن غذاهای سرشار از ویتامین C جبران کرد. غذاهای غنی از ویتامین C بخورید به مانند:پاپایاپرتقال، لیمو، گریپ فروتتوت فرنگیفلفل دلمه ایکلم بروکلیگوجه فرنگیاسفناجهمچنین می توانید مکمل های ویتامین C پس از مشاوره با دکتر خود مصرف کنید.اسید فولیکاسید فولیک، ویتامین B کمپلکس است، برای سلول های قرمز خون لازمست و بنابراین، کمبود اسید فولیک به صورت خودکار باعث کاهش سطح هموگلوبین می شود.برخی از منابع خوب اسید فولیک شامل موارد زیر هستند:سبزیجات برگ سبز،جگر،برنج،جوانه، جوانه گندملوبیا خشک،غلات غنی شده،بادام زمینی،موز و کلم بروکلی.همچنین می توانید ۲۰۰ تا ۴۰۰ میلی گرم مکمل فولات، روزانه پس از مشورت با دکتر خودمصرف کنید.چغندرچغندر برای افزایش سطح هموگلوبین بسیار مفید است. این به دلیل داشتن آهن، اسید فولیک و نیز فیبر و پتاسیم بسیار عالی است. ارزش غذایی آن به افزایش تعداد سلول های قرمز خون کمک میکند.چغندر را بر روی اجاق گاز کبابی کنید یا در مایکرو فر بپزید وقتی خنک شد قبل از غذا بخورید.همچنین میتوانید آب ۱ عدد چغندر متوسط، ۳ عدد هویج و ۱/۲ سیب زمینی شیرین را تهیه کرده هر روز بنوشید.سیبخوردن یک سیب در روز می تواند به حفظ سطح هموگلوبین طبیعی کمک کند زیرا سیب سرشار از آهن است.خوردن روزانه حداقل ۱ سیب (در صورت امکان، سیب سبز) با پوست یا یک لیوان آب سیب و ۱/۲ فنجان آب چغندر و اضافه کردن کمی زنجبیل و یا آب لیمو ی تازه دو بار در روز برای این امر می تواند بسیار مفید باشد. ملاسدرمان سنتی برای مبارزه با کم خونی و افزایش سطح هموگلوبین ملاس است. ملاس شامل آهن، فولات و بسیاری از ویتامین های B است که می تواند سلول های قرمز خون را افزایش دهد.مخلوط ۲ قاشق چای خوری ملاس و ۱ فنجان سرکه سیب یک بار را در روز بنوشید.انارانار دارای آهن و کلسیم و همچنین پروتئین، کربوهیدرات و فیبر است. ارزش غذایی آن به افزایش هموگلوبین خون کمک میکند.خوردن روزانه ۱ عدد انار متوسط یا یک لیوان آب انار در صبحانه بسیار مفید است یا ۲ قاشق چای خوری پودر دانه انار را با یک لیوان شیر گرم یک بار در روز اگر بتوانید مصرف کنید بسیار عالی خواهد بود. گزنهگزنه گیاهی است که می تواند نقش کلیدی در بالا بردن سطح هموگلوبین ایفا کند. این گیاه منبع خوبی از آهن، ویتامین B، ویتامین C و دیگر ویتامین ها است که می تواند به افزایش هموگلوبین کمک کند.۲ قاشق چای خوری از برگ گزنه خشک را در یک فنجان آب گرم بریزید، ده دقیقه بماند سپس صاف کرده و کمی عسل بزنید دو بار در روز بنوشید.همچنین بخوانید: تمامی خواص گیاه گزنهاجتناب از مسدود کننده های آهناگر سطح هموگلوبین پایین دارید، باید از خوردن غذاهایی که از بین برنده آهن هستند اجتناب کنید. مثلا :قهوهچاینوشابهآبجوورزشورزش را در برنامه روزانه خود بگنجانید. وقتی ورزش میکنیم، بدن هموگلوبین بیشتری برای پاسخگویی به افزایش تقاضا برای اکسیژن را در بدن تولید می کند. تمرین هوازی با شدت بالا بسیار توصیه می شود.همچنین برخی از تمرینات قدرتی برای مبارزه با خستگی بسیار عالی است.نکات اضافیبرای کنترل صحیح سطح هموگلوبین خون باید نکات کلی رعایت شود که در این مطلب به آن ها پرداختیم ، اما رعایت نکات زیر هم بسیار عالی خواهد بود:اجتناب از غذاهای حاوی گلوتنخوردن غلات نان و پاستامصرف بیشتر مواد غذایی غنی از آهن پس از قاعدگی و در دوران بارداریاگر سطح انرژیتان کم است از مصرف بیش از حد ضد محرک ها خودداری کنیدحمام سرد دو بار در روز به بهبود گردش خون کمک میکند.همچنین بخوانید: بهترین راه برای درمان کم خونی
