عدد و ارقام آزمایش تیروئید و نحوه خواندن آزمایش تیروئید برای کم کاری و پرکاری این غده را هر کسی نمیداند و از این رو برای انکه بدانید آیا در رنج نرمال هورمون تیروئید قرار دارید و یا نه پیشنهاد می کنیم تا پایان این مطلب با تک پزشک همراه باشید.
tsh چیست؟
اگر آزمایش خون داده اید و نمی دانید عدد Tsh چیست باید بدانید که این هورمون با عملکرد تیروئید مرتبط است و نباید خیلی بالا و یا خیلی پایین باشد.
tsh هورمونی است که عملکرد تیروئید را کنترل می کند. این هورمون، هورمون تیروئید تحریک کننده است. در واقع این هورمون توسط غده هیپوفیز در مغز تولید می شود اما تولید هورمون های تریودوتیرونین (T3) و تیروکسین (T4) را در غده تیروئید تحریک می کند.
مقدار و تعادل این هورمون ها بر فرایند فیزیولوژیکی بدن تاثیر می گذارد به خصوص بر سوخت و ساز بدن تاثیر می گذارد. tsh هورمون هیپوفیز است که از تولید هورمون تیروئید توسط غده تیروئید جلوگیری می کند.
چه چیزی باعث نوسان tsh می شود؟
تولید tsh در ابتدا با هورمونی به نام TRH تحریک می شود.هنگامی که tsh راه خود را به تیروئید یافت، مقادیر آن توسط مقادیر T3 و T4 در خون تعیین می شود.هنگامی که T3 و T4 در خون پایین است، بدن tsh بیشتری برای تحریک تیروئید تولید می کند. اما هنگامی که T3 و T4 زیاد است بدن مقدار کمتری تولید می کند.
فاکتورهای زیادی بر مقدار tsh تاثیر می گذارند:
مقدار tsh در کم کاری تیروئید
از آن جایی که tsh با هورمون تیروئید همزیستی طبیعی دارد می توان از مقدار آن در خون مقدار تیروئید و سلامتی آن را تشخیص داد.
در این جدول مقادیر مختلف ذکر شده است.
مقدار tsh
مقدار T3 و T4
بیماری
زیاد
زیاد
تومور غده هیپوفیز
کم
کم
کم کاری تیروئید ثانویه
کم
زیاد
بیماری گریوز
زیاد
کم
بیماری هاشیموتو
افرادی که بیماری گریوز دارند مقدار tsh پایین و هورمون تیروئید بالا دارند. افرادی که بیماری هاشیموتو دارند برعکس هستند. مقدار کم tsh نشان دهنده هورمون تیروئید زیاد است در حالی که مقدار بالای tsh نشان دهنده کمبود هورمون تیروئید است.
همچنین بخوانید: علت کم کاری تیروئید و عوارض این بیماری
مقدار نرمال tsh
مقدار نرمال tsh برای بزرگسالان بین ۰٫۴ تا ۴ mIU/L
اما بیشتر متخصصان معتقدند مقدار ۲٫۵ یا کمتر نیز مقدار مناسبی است و هر چیزی بین ۲٫۵ تا ۴ mIU/L را خطرناک می دانند.برای تیروکسین، مقدار tsh مناسب بین ۰٫۵ تا ۲٫۵ mIU/L است.مقدارهای گفته شده با افزایش سن و یا بارداری تغییر می کنند:مقدار tsh برای زایمان زودرس (بین هفته بیست و هشتم بارداری تا هفته سی و ششم بارداری)
مقدار tsh برای کودکان
نوزاد تازه به دنیا آمده تا چهار روزه: ۱‑۳۹ mIU/L
نوزاد دو هفته تا بیست هفته: ۱٫۷‑۹٫۱ mIU/L
نوزاد بیست و یک هفته تا فرد بیست ساله: ۰٫۷‑۶۴ mIU/L
مقدار tsh برای بزرگسالان
از بیست و یک سالگی تا پنجاه و چهار سالگی: ۰٫۴‑۴٫۲ mIU/L
از پنجاه و پنج سالگی تا هشتاد و هفت سالگی: ۰٫۵‑۸٫۹ mIU/L
مقدار tsh در طول بارداری
سه ماهه اول بارداری: ۰٫۳‑۴٫۵ mIU/L
سه ماهه دوم بارداری: ۰٫۳‑۴٫۶ mIU/L
سه ماهه سوم بارداری: ۰٫۸‑۵٫۲ mIU/L
تغییرات کمی متناسب با آزمایشات انجام شده و روش آزمایشات و روزی که خون گرفته شده، ایجاد می شود.
مقدار زیاد tsh
اگر مقدار tsh بالای ۴٫۰ mIU/L باشد tsh بالا است.مقدار tsh بالا نشان دهنده فعالیت کم غده تیروئید است که مقدار کمی هورمون تیروئید تولید می کند. به این حالت کم کاری تیروئید می گویند.
دلایل رایج کم کاری تیروئید شامل بیماری خود ایمنی، روش های درمانی پرتودرمانی یا برداشتن غده تیروئید در اثر عمل جراحی می باشد.
جایگزینی هورمون تیروئید و تغییر رژیم غذایی باعث درمان مناسب کم کاری تیروئید می شود. مقدار بالای tsh برای بزرگسالان بالای ۴٫۰ mIU/L می باشد. این حالت نشان دهنده کم کاری تیروئید می باشد.
مقدار کم tsh
مقدار کم tsh مقدار کمتر از ۴٫۰ mIU/L می باشد. مقدار کم tsh نشان دهنده فعالیت زیاد غده تیروئید می باشد که مقدار زیادی هورمون تیروئید تولید می کند. به این حالت پرکاری تیروئید می گویند.
پرکاری تیروئید در اثر بیماری خود ایمنی، مقدار زیاد ید در بدن و مصرف هورمون تیروئید مصنوعی به مقدار زیاد می باشد. پرکاری تیروئید با مصرف قرص های ضد تیروئید و یدهای رادیواکتیو برای کاهش تولید هورمون تیروئید درمان می شود.
مقدار کم tsh برای بزرگسالان کمتر از ۴٫۰ mIU/L می باشد. این حالت تیروئید فعال را نشان می دهد.
همچنین بخوانید: سرطان تیروئید و علائم آن
مشکلات tsh
اندازه گیری tsh بهترین روش برای بررسی سلامتی و عملکرد تیروئید می باشد. این روش از زمان های قدیم روشی مناسب برای تعیین عملکرد تیروئید بوده است.اما مطالعات نشان می دهد در این اندازه گیری تعداد زیادی از بیماری های تیروئید تشخیص داده نمی شود.
مطالعات نشان می دهد مقدار T3 و tsh به صورت همزمان کاهش می یابد به خصوص در افراد چاق که در حال کاهش وزن می باشند. در واقع تی سه می تواند کم باشد اما مقدار tsh می تواند به صورت طبیعی باشد.
برخی قرص ها مانند متفورمین باعث کاهش tsh می شوند به خصوص در افراد دیابتی و بیمارانی که مشکل تیروئید دارند. اگر نتیجه آزمایش مناسب است اما باز هم احساس خوبی ندارید با پزشک خود صحبت کنید.
برخی عوامل استرس زا بر مقدار tsh و هورمون تیروئید تاثیر می گذارند. در واقع tsh به تنهایی بر سلامتی تیروئید تاثیر نمی گذارد.
آزمایشات اضافی برای سلامتی تیروئید
tsh
T3
T4
T3 معکوس
پادتن های پرواکسیدس تیروئید
پادتن های تری گلوبین
پزشک نیز باید در جریان آزمایشات شما باشد.
همچنین بخوانید: تیروئید چه زمان پر کار می شود؟
