آشنایی با عکس رنگی رحم

عکس رنگی رحم یا به عبارتی هیستروسالپنگوگرافی که به اختصار HSG نامیده می شود، یک روش تصویربرداری تشخیصی است که عمدتاً در تحقیقات ناباروری زنان استفاده می شود. تصویربرداری با اشعه ایکس یکی از قدیمی ترین روش ها برای تصویربرداری از داخل بدن است. تصویربرداری اشعه ایکس شامل قرار دادن بخشی از بدن در معرض دوز کمی از تابش یونیزان برای تولید تصاویری از داخل بدن است.

زمان تجویز عکس رنگی رحم

همانطور که گفته شد عکاسی رنگی از رحم زمانی تجویز می شود که فرد مشکل عدم بارداری یا نازایی داشته باشد. کاربرد اصلی عکس رنگی را می توان بررسی دقیق مشکلات و علل ناباروری دانست. پزشک معالج با مشاهده عکس رنگی می تواند علت ناباروری را به درستی تشخیص دهد.

عکس رنگی رحم چه چیزی را مشخص می کند؟

به طور کلی می توان گفت که با انجام تست عکس رنگی رحم می توان ساختار و آناتومی رحم را به طور کامل مشاهده کرد. در عکس رحم واقعی می توان تشخیص داد که لوله های رحم کاملا باز هستند یا بسته.

در چه صورت انجام HSG ضروری است؟

اگر بیمار سقط های متوالی داشته باشد، پزشک آزمایش عکس رنگی رحم را تجویز می کند.

همانطور که در بالا اشاره کردیم هیستروسالپنگوگرافی در خانم هایی که مشکلات بارداری دارند انجام می شود و مهمترین کاربرد عکس رنگی رحم بررسی مشکلات و علل ناباروری یا عقیمی است. در این آزمون موارد زیر مورد بررسی قرار می گیرد.

• باز یا بسته بودن و چسبندگی لوله های فالوپ
• آسیب دیدگی یا عدم آسیب رحم یا حفره های آن
• سقط های مکرر
• ناهنجاری در رحم

رابطه بارداری و عکس رنگی رحم

سوال رایجی که وجود دارد رابطه و تاثیر عکس رنگی رحم و بارداری است. در واقع باید گفت که در این روش تهاجمی به دلیل فشار ایجاد شده توسط ماده حاجب، لوله های رحمی بسیاری از افرادی که بسته هستند را باز می کند و همین امر باعث می شود پس از انجام این آزمایش احتمال بارداری در افراد افزایش یابد.

عکس رنگی چه زمانی تجویز می شود؟

به طور کلی این نوع تصویربرداری برای تشخیص علت ناباروری انجام می شود اما با تشخیص پزشک می توان این نوع تصویربرداری را برای اهداف زیر نیز انجام داد.

• تشخیص چسبندگی رحم
• فیبروئید رحم
• تشخیص تومور و سرطان رحم
• تشخیص علت دقیق ناباروری
• رفع گرفتگی لوله رحمی
• تشخیص بسته بودن لوله فالوپ

آیا عکس رنگی رحم چاپ می شود؟

لازم به توضیح است که عکس رنگی گرفته شده در کامپیوتر ذخیره شده و به صورت فایل برای پزشک ارسال می شود و نیازی به چاپ این عکس بر روی برگه های رادیولوژی نیست.

 

مزایای عکس رنگی رحم

• روش کم تهاجمی برای تشخیص ناباروری
• نیاز به مدت زمان کوتاه
• حل احتمالی مشکل انسداد لوله های فالوپ
• بدون عارضه در هنگام پرتودرمانی

 

اقدامات قبل از معاینه عکس رنگی رحم

برخی از افراد به دنبال کسب اطلاعات راجع به مراقبت های بعد از عکس رنگی رحم هستند درصورتیکه باید بدانند اقدامات قبل از انجام تصویربرداری نیز حائز اهمیت است. قبل از انجام تست عکاسی رنگی از رحم، لازم است اقداماتی برای انجام صحیح فرآیند عکس برداری انجام شود.

 

• سعی کنید حمام کنید
• لازم است قبل از آزمایش چیزی نخورید. (حداقل ۷ ساعت)
• یک هفته قبل از انجام آزمایش از رابطه جنسی خودداری کنید.
• آنتی بیوتیک تجویز شده باید با آب فراوان مصرف شود.
• عکس باید در هفته بعد از پریود گرفته شود.
• بیمار نباید مبتلا به عفونت باشد.
• در صورت حساسیت به اشعه به پزشک اطلاع دهید.
• امضای رضایت نامه برای انجام آزمایش هیستروسالپنگوگرافی ضروری است.

عکس رنگی رحم چگونه انجام می شود؟

این آزمایش به صورت سرپایی انجام می شود. فرد به پشت دراز می کشد و پس از خم کردن زانو پاهای خود را روی رکاب تعبیه شده قرار می دهد. پس از انجام این مراحل، یک اسکوپ به داخل واژن فرستاده می شود و یک کاتتر در دهانه رحم قرار می گیرد. پس از آن ابزار معاینه واژینال به نام اسپکولوم آماده عکسبرداری از داخل رحم است.

اگر پزشک در حین تصویربرداری با ناهنجاری مواجه شود، نیم ساعت بعد آزمایش را از دوباره تکرار می کند.

انواع روش های عکس برداری رنگی رحم

عکاسی رنگی از رحم به طور کلی به دو صورت انجام می شود.

۱٫     عکس رنگی بدون بیهوشی

مراحل انجام هیستروسالپنگوگرافی بدون بیهوشی به شرح زیر است. یکی از روش های اولیه برای گرفتن عکس از رحم، انجام این آزمایش بدون بیهوشی است. یک عکس رنگی بدون بیهوشی می تواند باعث درد خفیف شود و همچنین نیاز به تعداد زیادی عکس دارد.

در این روش ابتدا ماده ای به نام کنتراست تزریق می شود و پس از آن کاتتر به آرامی وارد واژن می شود تا درد کاهش یابد. پس از قرار دادن کاتتر در واژن، تصویربرداری از داخل رحم شروع می شود. با توجه به اینکه در روش بدون بیهوشی عضلات ناحیه لگن منقبض می شود، در این روش باید عکس های بیشتری از حالت با تزریق بیهوشی گرفته شود که تابش اشعه ایکس می تواند در ناحیه لگن خطرناک باشد. این روش مدت زمان بیشتری نیاز دارد و شاید نیاز به تکرار داشته باشد.

 

۲٫     عکس رنگی رحم با بیهوشی کامل

برخی از خانم ها نمی توانند درد حین آزمایش را تحمل کنند، به همین دلیل به مراکزی مراجعه می کنند تا تحت بیهوشی از رحم عکس بگیرند. عکس برداری رحم به صورت رنگی و با بیهوشی کامل به دلیل عدم وجود درد خفیف و همچنین کاهش مقاومت واژن در برابر ورود اجسام خارجی، کاهش اثرات اشعه ایکس را در پی خواهد داشت.

در این روش تمامی مراحل آزمایش همانند روشی است که در بالا توضیح داده شد با این تفاوت که بیمار قبل از انجام آزمایش بیهوش بوده و به دلیل عدم انقباض عضلات لگن از میزان ماده حاجب کاسته می شود.

 

مزایای عکس رنگی رحم با بیهوشی کامل

• بدون احساس درد
• عکاسی بهتر به دلیل منقبض نشدن عضلات لگن
• کاهش میزان تابش اشعه ایکس
• رفع انسداد لوله فلاپ
• تصویربرداری در مدت زمان کوتاه

دلیل تجویز عکس رنگی رحم با بیهوشی کامل

گاهی اوقات ترس از عبور کاتتر از واژن باعث مقاومت یا درد خفیف در خانم ها می شود و باعث می شود از این روش اجتناب کنند. بنابراین بیهوشی نیم ساعته به کاهش تعداد عکس های گرفته شده و کاهش تابش اشعه ایکس به دلیل عدم مقاومت در برابر قرار دادن وسایل داخل واژن کمک می کند که باعث کاهش مقدار داروی حاجب تزریق شده به لوله ها می شود. در طول بیهوشی، اسپاسم ناشی از اضطراب یا درد از بین می رود و دارو راحت تر از لوله عبور می کند.

 

اقدامات بعد از تست عکس رنگی

به طور کلی می توان گفت که پس از انجام این آزمایش نیاز به اقدام خاصی نیست و تنها پس از انجام آزمایش به مدت نیم ساعت تحت نظر خواهید بود تا هرگونه عارضه یا واکنش های آلرژیک یا خونریزی بررسی شود.