بیزاری از خون امری طبیعی است. در واقع، فیلم‌های ترسناک زیادی هستند که با نشان دادن مقادیر زیادی خون تقلبی، از این ترس طبیعی افراد استفاده می‌کنند تا باعث سرگرمی شوند. با این حال، ترس از خون یا هموفوبیا چیزی بسیار بیشتر از یک ترس ساده است که می‌تواند اثرات مخربی داشته باشد. پس می‌توان گفت که نیاز به درمان دارد.
بیشتر بخوانید: ترس از زایمان طبیعی، توکوفوبیا چیست؟
در این مقاله می‌خوانید:
- ترس از خون یا هموفوبیا چیست؟
- علت ترس از خون چیست؟
- علائم ترس از خون
- تشخیص هموفوبیا
- روش‌های درمان فوبیای خون
ترس از خون یا هموفوبیا چیست؟
هموفوبیا یا خون هراسی یک اصطلاح پزشکی است که برای توصیف ترس شدید و غیرمنطقی از خون استفاده می‌شود. به طور کلی، فوبیاها ترس‌های شدید و اغلب غیرمنطقی هستند که در زندگی روزمره افراد تداخل ایجاد می‌کنند.
افراد مبتلا به فوبیا حتی وقتی در معرض خطر واقعی نیستند نیز ممکن است برای اجتناب از آن تلاش غیرمنطقی کنند. به عنوان مثال، افراد مبتلا به هموفوبیا ممکن است ویزیت‌های مهم پزشکی خود را انجام ندهند تا مجبور به آزمایش خون نباشند. علاوه بر این، ممکن است از دیدن فردی با بینی خونی یا فیلم‌های ترسناکی که صحنه‌های خونین دارند نیز بسیار وحشت زده شوند.
بیشتر بخوانید: ترس کودک از اسباب بازی، عدم تشخیص واقعیت از خیال
علت ترس از خون چیست؟
حدود ۳ تا ۴ درصد از مردم دنیا به هموفوبیا مبتلا هستند.
حدود ۳ تا ۴ درصد از مردم دنیا به هموفوبیا مبتلا هستند. تعیین علت دقیق هموفوبیا دشوار است، اما بعضی از انواع آن می‌تواند یک جزء ژنتیکی داشته باشد. بسیاری از افراد مبتلا به هموفوبیا در اعضای خانواده خود نیز چندین نفر با شرایط مشابه پیدا می‌کنند.
همچنین اگر فرد در دوران کودکی، ناراحتی و ترس شدید والدین یا یکی از بزرگسالان اطرافش را در مواجهه با خون دیده باشد، ممکن است خودش نیز دچار هموفوبیا شود. علاوه بر این، تجربه آسیب شدید (تروما) یا از دست دادن خون قابل توجه نیز می‌تواند شانس ابتلا به بیماری هموفوبیا را افزایش دهد.
بیشتر بخوانید: ترس از رابطه زناشویی، علل و انواع
هموفوبیا ممکن است ریشه در ترس اساسی دیگری نیز داشته باشد. به عنوان مثال:
- دنتوفوبیا یا ترس از دندانپزشک
- یاتروفوبیا یا ترس از پزشکان
- اختلال اضطراب یا ترس از بیماری‌های مزمن
- میسوفوبیا یا ترس از میکروب
- نوسوفوبیا یا ترس از یک بیماری خاص
- در برخی موارد، ترس از خون ممکن است با ترس از دست دادن کنترل یا حتی ترس از مرگ نیز مرتبط باشد.
بیشتر بخوانید: ترس از حیوانات در کودکان، روش مقابله
علائم ترس از خون
هموفوبیا می‌تواند باعث طیف وسیعی از علائم فیزیکی و عاطفی شود که خوب است آن‌ها را بشناسید. در وهله اول، علائم فیزیکی ترس از خون عبارتند از:
- سرگیجه
- غش کردن
- افزایش ضربان قلب در ابتدا و به دنبال آن کاهش ناگهانی ضربان قلب و فشار خون
- حالت تهوع و ناراحتی‌های گوارشی
- تنفس سریع و پی در پی
- لرزیدن از ترس
- تعریق
علائم عاطفی ترس از خون نیز عبارتند از:
- اضطراب انتظار قبل از اقدامات پزشکی
- ترس و اضطراب شدید از دیدن خون یا حتی فکر کردن به آن
- احساس انزجار شدید از دیدن خون
- موارد وحشت زدگی
- اجتناب مداوم از اقدامات پزشکی که ممکن است شامل دیدن خون باشند.
- اختلال عملکرد در سایر زمینه‌های زندگی
- شوکه شدن
بیشتر بخوانید: چگونه بر ترس کودکان غلبه کنیم؟
بیشتر انواع فوبیا منجر به افزایش فعالیت قلبی می‌شوند.
هموفوبیا در کودکان می‌تواند با علائمی مانند چسبیدن به والدین، گریه کردن، یخ زدن و پرخاشگری نیز همراه باشد. بیشتر انواع فوبیا منجر به افزایش فعالیت قلبی می‌شوند، اما بعضی از انواع فوبیا می‌توانند فشار خون و ضربان قلب را به طور ناگهانی و گاهی اوقات خطرناک کاهش دهند. این افت ناگهانی می‌تواند منجر به غش کردن در هنگام مشاهده خون شود که بسیار ناخوشایند است.
واکنش شدید به دیدن خون به ندرت می‌تواند ایست قلبی و حتی مرگ را نیز به دنبال داشته باشد. پس اگر شما یا یکی از عزیزان‌تان پس از مشاهده خون، علائم جدی قلبی داشتید، سریعاً با اورژانس تماس بگیرید.
بیشتر بخوانید: انواع ترس در کودکان، نکاتی که باید بدانید
تشخیص هموفوبیا
هنگام تشخیص فوبیا، پزشک شما به دنبال علائمی می‌گردد که نشان می‌دهد ترس شما از خون بسیار زیاد و غیرمنطقی است، حداقل ۶ ماه طول کشیده و در سایر زمینه‌های زندگی شما نیز مشکل ایجاد کرده است. پزشک ممکن است درباره علائم یک فوبیای دیگر مانند ترس از بیمارستان (نوزوکوموفوبیا) یا سوزن زدن (تریپانوفوبیا) نیز از شما پرس‌وجو کند تا در تشخیص خود به اطمینان برسد. سایر بیماری‌های شایعی که می‌توانند با ترس از خون همراه باشند و پزشک باید آن‌ها را در نظر بگیرد، عبارتند از:
- آگورافوبیا
- فوبیای حیوانی
- افسردگی
- اختلال وسواس اجباری (OCD)
- اختلال هراس
- اختلال اضطراب اجتماعی (SAD)
بیشتر بخوانید: رایج ترین فوبیاهای دنیا، این وحشت آزاردهنده
روش‌های درمان فوبیای خون
هموفوبیا به بسیاری از روش‌های درمانی به خوبی پاسخ می‌دهد. این روش‌ها عبارتند از:
داروهای ضد افسردگی یا ضد اضطراب می‌توانند به درمان هموفوبیای شدید کمک کنند.
درمان دارویی
داروهای ضد افسردگی یا ضد اضطراب می‌توانند به درمان هموفوبیای شدید کمک کنند. این داروها ممکن است برای کنترل اضطراب تجویز شوند و به شما اجازه دهند تا روی درمان خود تمرکز کنید. همچنین، مصرف این داروها در شرایطی که باید تحت یک روش پزشکی قرار بگیرید و چاره‌ای ندارید جز این‌که با ترس خود از خون مواجه شوید نیز کمک کننده هستند.
بیشتر بخوانید: ترس از خون در کودکان، چرا و از کجا می آید؟
روان درمانی
یکی از رایج ترین گزینه‌های روان درمانی برای فوبیا، درمان شناختی رفتاری (CBT) است. در CBT، شما یاد می‌گیرید که خودگویی ترسناک خود را با پاسخ‌های سالم‌تر در هنگام مشاهده خون جایگزین کنید.
درمانگر شما همچنین ممکن است مواجهه درمانی را امتحان کند. این روشی است که طی آن به تدریج در معرض چیزهایی که باعث ترس شما می‌شوند قرار می‌گیرید و به مرور پیشرفت می‌کنید. در مواجهه درمانی، درمانگر به شما محیطی امن می‌دهد تا در آن یاد بگیرید که چگونه با دیدن خون، خود را آرام کنید. سایر اشکال گفتگو درمانی، هیپنوتیزم، و حتی درمان‌های جایگزین نیز ممکن است مفید باشند.
بیشتر بخوانید: علائم بیماری فوبیا، دانستنی برای زنان
مقابله با هموفوبیا
علاوه بر درمان حرفه‌ای می‌توانید توصیه‌های زیر را نیز انجام دهید:
- درباره وضعیت خود بیشتر فکر کنید و دریابید چه چیزی دقیقاً باعث ترس شما از خون می‌شود.
- تکنیک‌های مدیریت استرس را در برنامه روزانه خود بگنجانید.
- برای حمایت به دوستان و خانواده خود تکیه کنید.
- اگر می‌دانید که با دیدن خون غش می‌کنید، دفعه بعد، به محض احساس ضعف، برای جلوگیری از افتادن به یک منطقه امن بروید.
- برای مبارزه با هیپرونتیلاسیون تمرینات تنفسی انجام دهید.
- ماهیچه‌های بازو، پا و شکم خود را منقبض کرده تا از غش کردن جلوگیری کنید.
بیشتر بخوانید: ژنو فوبیا چیست و چگونه درمان می‌شود؟
کلام آخر
ترس و ناراحتی معمولی از دیدن خون طبیعی است، اما اگر ترس شما از خون باعث شده است که معاینات پزشکی خود را به تعویق بیندازید، وقت آن است که به یک روانشناس مراجعه کنید. ترس از خون یا هموفوبیا یک ترس غیرمنطقی است که خوشبختانه با مصرف دارو و روان درمانی برطرف می‌شود.
برای اطلاعات بیشتر و آشنایی با متخصصین روانشناسی، به کلینیک دانشگاه مجازی سر بزنید.
